مراکز فرهنگی شهر پنجاب و توابع آن / مدرسه شیخ شهید حجت الاسلام و المسلمین حاج علی حسین نطاق(ره) (بخش سوم)

دبخش اول این سلسله نوشتار پیرامون مدرسه شیخ شهید نطاق راجع به تأسیس و یک دوره تعطیلی این مدرسه به خاطر کودتای کمونیست‌ها و اشغال کشور توسط شوری مطالبی مورد بحث قرار گرفت و نیز  این مدرسه پس از بازگشایی مجدد در سال 1365 تا سال 1369 با مدیریت مستقیم حجت الاسلام و و المسلمین حاج شیخ غلام حسین عارفی به صورت فعال ادامه داشت ولی پس از آن با پیش آمد و مصروفیت شخصی ایشان روند فعالیت این مدسه با اخلال مواجه گردید. در این دوره به ترتیب مدت زمانی حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ صفدر مدرسی ترغی و مدتی هم حجت اسلام و المسلمین حاج شیخ احمد کوهبیرونی مدیریت و مدرسی این مدرسه را به عهده داشتند. ولی متأسفانه روند فعالیت آن با کندی و اخلال مواجه گردید و بین بیشتر طلاب جو دلسردی و دغدغه مهاجرت پیش‌آمد. در این بخش به بازگشایی این مدرسه و واگذاری آن به دولت مباحثی طرح می‌گردد.

همزمان با بروز شرایط جنگهای داخلی و نااتفاقی‌های موجود بین مجاهدین در کابل و منطقه روی فعالیت این مدرسه نیز اثرگذاشت و پس از تسلط طالبان بر کابل و بیشتر بخش‌های افغانستان و در پی آن در اثر پیشرفت طالبان در بامیان و ولسوالی‌های تابعه آن از آن جمله منطقه پنجاب، مدرسه شیخ شهید معروف به مدرسه خم به کلی تعطیل گردید.

اما در زمانی که طالبان بخشی از مناطق هزارجات را به استاد اکبری رییس حزب سپاه پاسداران واگذار کرده بود این مدرسه به صورت متزل فعال گردید. این بار مدیریت این مدرسه علمیه به صورت مشترک به عهده آقای فهیمی که از شاگردان استاد شیخ غلام حسین عارفی بود و محمد ظاهر فرزند شیخ احمد توسلی به اشتراک استاد عارفی واگذار گردید. در این مدت بخشی از وجوهات مردم که به مدرسه اعطا می‌گردید به اعمار پنج تا اتاق اختصاص یافت. در مجموع این مدرسه در این مدت به صورت غیر منسجم و همره با رخوت در امر آموزش طلاب اداره می‌شد.

ولی پس از حضور کشورهای ناتو در افغانستان که بازگشایی مکاتب، شغل معلمی و ایجاد کارهای ورکشاب برای معلمین پدید آمد، مدیران این مدرسه به رسمی شدن آن تحت چارچوب نظام اداره دولتی به واگذاری آن به دولت اقدام کردند. بنا بود این مدرسه تحت عنوان مدرسه رسمی عالی معارف دینی دولتی فعالیت داشته باشد. ولی مدیران به جهت بی اطلاعی و بی کفایتی از امتیازهای علمی و فرایند اداری مدرسه عالی معارف دینی دولتی، فقط تنها به اسم مدرسه عالی دینی اکتفا کردند و از سایر مقررات و مراتب علمی آن کاملا غافل ماندند. در این بین بیشتر مدیران این مدرسه که در دوره جهاد فقط به صورت یک بعدی به بخش اندک علوم دینی فقه و ادبیات آشنایی داشتند دیگر از هیچ سطح علمی که برای اداره و پیشبرد مدرسه عالی معارف دینی لازم بود بهره نداشتند. این‌ها در بیشتر مدت زمانی که فرصت داشتند فقط به اخذ گواهی دیپلم اقدام کردند و از تطبیق و ارتقای سطح علمی آموزشی مدرسه به صورت کامل غافل ماندند. هرگاه از آن‌ها پرسیده می‌شد منظور از مدرسه عالی معارف دینی چیست پاسخگو نبودند. اساتید این مدرسه پس از این تحول تبدیل به عنوان معلم شده بودند؛ نسبت به تدریس مضامین درسی مدرسه دینی مانند ادبیات عرب و فقه و اصول و معانی بیان کم توجهی خاص را به خود گرفته بودند و بیشتر زمان و فرصت را برای تدریس مضامین دروس ابتدایی مکتب در این مدرسه و انجام کارهای ورکشاب اختصاص می‌دادند.

با وجود حاکم شدن این وضعیت در مدرسه شیخ شهید نطاق و بی توجهی عمدی مدیران آن به دروس دینی و نادیده گرفتن تطبیق چارچوب مدرسه عالی معارف دینی، مردم احساس کردند که ممکن است وجوهات آن‌ها بی‌مورد در اینجا مصرف می‌گردد. روی این لحاظ مردم از مراکز حوزات علمیه و از مراجع عظام کسب تکلیف کردند. مراجع از جمله آیت الله کابلی فرمودند در صورتی غبله به دروس مکتبی باشد که بودجه آن نیز از طرف دولت تأمین می‌گردد، مصرف وجوهات در آن مجزی نخواهد بود. ولی با این حال با اینکه مردم متوجه شدند که مصرف وجوهات به این صورت برای این مدرسه توجیه و مجوز لازم را ندارد، مدیران این مدرسه به اخذ و جمع آوری وجوهات برخی مؤمنین علاوه بر بودجه دولتی و درآمدهای ورک شاب اقدام می‌کردند.

در این فرایند مشکلاتی آموزشی دینی و اداری جدی برای این مدرسه پدید آمد که شرح آن نیاز به استنادها و فرصت زمانی بیشتر دارد. در این بخش به فرایند آزاد سازی این مدرسه از تبدیل شدن به صرف مکتب ابتدایی دولتی به این مقدار اشاره می گردد که مدیران آن از پاسخ گویی فرایند و چارچوب نظام آموزشی مدرسه عالی معارف دینی دولتی و توجیه اخذ وجوهات شرعی طفره می‌رفتند. به همین لحاظ برخی از عالمان دینی همراه با وارث متولی واقعی این مدرسه یعنی فرزندان شیخ شهید حجت الاسلام و المسلمین نطاق به آزاد سازی این مدرسه از بخش دولتی اقدام کردند و فعلا بحمد الله این مدرسه حالت مدرسه علوم دینی بودنش را باز یافته است. توضیحات بیشتر در این باره ان شاء الله در بخش‌بعدی می‌آید.