جغرافیای پنجاب، ولسوالی پنجاب یا منطقه پنجاب

Panjab district

پنجاب یکی از ولسوالی‌‌های ولایت بامیان است. ولس در زبان پشتو به مفهوم مردم می‌باشد و ولسوالی به معنای مردم داری مترادف با فرمانداری تلقی می‌گردد. استعمال مردم‌داری برای واحد اداری دولتی از نظر مفهومی از فرمانداری محترمانه‌تر و با مدنیت سازگار تر است. به هرحال موقعیت مکانی منطقه پنجاب در فاصله حدود 100 کیلو متری جنوب غربی مرکز ولایت بامیان قرار دارد. این ولسوالی ازنظر منطقه جغرافیایی در دامنه کوه‌ بابا قرارداشته و از شرق با ولایت میدان، از غرب با ولایت غور، از شمال با ولسوالی یکولنگ و از جنوب با لسوالی ورس محدود می‌گردد.

اسم این شهر از ساختار طبیعی آن گرفته شده است. شهر پنجاب در مرکز تلاقی رودخانه‌های نسبتا مهم قرار دارد. به همین خاطر پنجاب نامیده شده است. ولسوالی پنجاب دارای مناطق متعدد و نسبتا وسیعی می‌باشد. این منطقه از ناحیه شرق و غرب مساحت طولانی دارد؛ به طوری که از حدود فاصل یا مرز ولسوالی حصه دوم بهسود از سرای قدیمی مهرخانه (شاید این کلمه ضبط لغت زیادی داشته باشد ولی مردم به آن مارخانه، مرخنه و مهرخانه می‌گویند) یا پل رودخانه بندشوی آغاز می‌شود تا ابتدای حدود ولسوالی لعل ولایت غور، ادامه دارد. ولسوالی پنجاب از شمال به جنوب به این وسعت نمی‌باشد. از شمال با ولسوالی یکولنگ و از جنوب با ولسوالی ورس همسایه می‌باشد.

عمده مناطق و نواحی ولسوالی پنجاب

در یک تقسیم می‌توان نواحی پنجاب را به دو قسم نواحی اصلی و فرعی تقسیم نمود. نواحی اصلی آن عبارت است از منطقه «تگاببرگ، غورغوری، نرگس، مهر تراپس و مرکه». هر کدام از این نواحی یک دره نسبتا طولانی را شکل می‌دهد و پنج رود جاری از این دره‌ها باهم تلاقی کرده سبب شده است تا این منطقه را پنجاب بنامند. دیگر مناطق اصلی آن «کهدر، گنداب، اخضرات و تربلاق سنگریز» می‌باشد. مناطق فرعی پنجاب عبارتند از پیازان و کرمان که در نواحی غربی این ولسوالی قرار دارند و نیقل و تخک در جنوب قرار دارد و ترغی و درازقول که در نواحی شرقی آن واقع شده است.